فصلنامه تخصصی سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)
سال 6، شماره 3، پاییز 92 ، شماره پی در پی 21

تحول در مضمونسازی وایجاد شگردهای بلاغی با اعلام جغرافیایی در سبکهای عراقی و هندی

صفحه (0 - 0)
موسی پرنیان،شمسی رضایی
تاریخ دریافت مقاله :
تاریخ پذیرش قطعی مقاله :

چکیده
در شعر فارسی علاوه بر بیکرانگی افق احساس و عاطفه، اقیانوسی از علوم و معارف گوناگون و تجربیات و اطلاعاتی موج میزند که نشان از پرباری ذهن و روح شاعران فرزانۀ ایران زمین دارد. دانش جغرافیا، همچون بسیاری از دانشهای دیگر، عرصه وسیع ادبیات را میدانی فراخ برای ظهور خود یافته است. از این رهگذر بسیاری از اطلاعاتِ مربوط به سرزمینهای گوناگون آنچنان در بستر ادبیات جای گرفته که حتی با گذشت زمان و تغییر و تحول در گسترۀ جغرافیایی و یا از بین رفتن بسیاری از آن جایها ، هنوز نام و نشان و ردپایی از آنها را میتوان در مضامین شعری و آفرینشهای ادبی شاعران یافت . البته کاربرد اعلام جغرافیایی و مضمونسازی با آنها ، در شعر شاعران هر دوره ای بگونۀ خاصی ، متفاوت و متمایز با دوره های دیگر است و اگر از دیدگاه سبک شناسی به این موضوع نگاه کنیم، میبینیم که شاعران در هر یک از سبکهای خراسانی ، عراقی و هندی تحت تأثیر محیط اجتماعی و فرهنگی خود ، به شکلهای متفاوتی ، با اعلام جغرافیایی تصویرآفرینی کرده اند .در این پژوهش ، شگردهای بلاغی و مضمونسازیهای بدیعی که شاعران در دو سبک عراقی و هندی با استفاده از اعلام جغرافیایی پدید آورده اند، مورد بررسی قرار گرفته است و با توجه به ویژگیهای سبکی هر یک از دوره ها به لحاظ بکارگیری اعلام جغرافیایی و مقایسۀ آنها، به بیان شباهتها و تفاوتهای موجود در میان این دو سبک پرداخته شده و صنایع ادبی بکار رفته در هر سبک بسامدیابی شده است .

کلمات کلیدی
اعلام جغرافیایی , مضمونسازی , سبک عراقی , سبک هندی , شگردهای بلاغی